Ένα από τα σημαντικότερα δώρα που μπορεί να προσφέρει ένας γονιός στο παιδί του είναι να του δώσει αυτοπεποίθηση. Η πίστη στον εαυτό μας και στις ικανότητες μας είναι η κινητήριος δύναμη για να δοκιμάζουμε καινούριες προκλήσεις στη ζωή και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι. Ως γονείς μπορούμε να κάνουμε πολλά για να βοηθήσουμε το παιδί μας να πιστεύει στον εαυτό του.

14 Χρήσιμες συμβουλές για να καλλιεργήσετε την αυτοπεποίθηση στα παιδιά σας.

1. Επιβραβεύετε πάντα την προσπάθεια και ποτέ το αποτέλεσμα. Είτε πετύχει είτε όχι τον στόχο του εσείς εστιάστε την κριτική σας στην προσπάθεια του. Μην το επαινείτε μόνο όταν τα καταφέρνει και δείξτε του ότι αυτό που πάντα μετράει περισσότερο είναι το ταξίδι και όχι ο προορισμός. Έτσι θα το μάθετε να μην φοβάται την αποτυχία, η οποία είναι κι αυτή μέρος της ζωής.

2. Ενθαρρύνετε τη σκληρή δουλειά. Είτε εξασκείται σκληρά στο πιάνο, είτε σε δύσκολες μαθηματικές εργασίες, το παιδί σας πρέπει να μάθει να κοπιάζει. Έτσι θα αισθανθεί περήφανο με το αποτέλεσμα όταν έρχεται. Προσέξτε μόνο μην του ασκήσετε υπερβολική πίεση φτάνοντας στο άλλο άκρο, της καταπιεστικής εργασίας.

3. Αφήστε το να βρίσκει μόνο του τις λύσεις στα προβλήματα. Αν πάντα το «ξελασπώνετε» από τις δυσκολίες δεν θα μάθει να βρίσκει μόνο του την άκρη. Αντί να βιαστείτε να λύσετε κάθε μικρό ή μεγάλο θέμα που προκύπτει, προκαλέστε το: «εσύ τι νομίζεις;». «Ποιες ιδέες έχεις για τη λύση αυτού του ζητήματος;». «Τι αποτέλεσμα νομίζεις θα έχει αυτό;».

4. Αφήστε τα να ζήσουν την παιδική τους ηλικία. Μην περιμένετε από το παιδί σας να συμπεριφερθεί σαν ενήλικας. Αν το σπρώχνετε να μεγαλώσει πριν την ώρα του το αποτέλεσμα θα είναι να συγκρίνει τον εαυτό του με άτομα μεγαλύτερα. Αυτό είναι άδικο και θα το αποθαρρύνει καθώς δεν θα μπορεί να φτάνει τις προσδοκίες σας.

5. Ενθαρρύνετε την περιέργεια. Μερικές φορές τα παιδιά μας κουράζουν με τις ατέλειωτες ερωτήσεις τους, αλλά ακόμη και αν δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις είναι καλό να μην τα αποθαρρύνουμε από το να ρωτάνε. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά που ενθαρρύνονται να ρωτάνε και παίρνουν πειστικές απαντήσεις από τους γονείς τους σε μικρή ηλικία, συνεχίζουν να ψάχνουν τη γνώση και αργότερα στο σχολικό περιβάλλον σε αντίθεση με αυτά που κάθε τους ερώτημα αποσιωπάται.

6. Δώστε τους νέες προκλήσεις. Ενισχύοντας συνεχώς το πεδίο των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους, τα βοηθάτε να αναπτύσσονται με αυτοπεποίθηση. Κάθε φορά που πετυχαίνουν ένα νέο στόχο –να μάθουν ποδήλατο χωρίς βοηθητικούς τροχούς, να μαγειρέψουν ακολουθώντας μια συνταγή κ.α.- ανεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών τους.

7. Αποφύγετε τις εξαιρέσεις. Μην ενδίδετε στην ειδική μεταχείριση των παιδιών, κατεβάζοντας τον πήχη για να τον περάσουν. Το να έχουν ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα είναι θεμελιώδες για την αυτοπεποίθησή τους.

8. Μην επικρίνετε την προσπάθεια τους. Για κανένα λόγο μην μειώνετε την προσπάθεια τους. Μπορείτε να κάνετε θετικά σχόλια και εισηγήσεις για να τα πάνε καλύτερα αλλά για κανένα λόγο μην εκφράζετε απογοήτευση για τις επιδόσεις τους και μην μηδενίζετε τον κόπο και τη δουλειά τους. Η γονική κριτική μηδενίζει το κίνητρο των παιδιών και τα βάζει σε μια διαδικασία διαρκούς αμφισβήτησης της αυτο-αξίας τους.

9. Τα λάθη είναι για να μαθαίνουμε, δείξτε το. Αντί να επικρίνετε τα παιδιά σας σκληρά για τα λάθη τους και να αναλώνεστε σε κηρύγματα, δοκιμάστε να τα βοηθήσετε να πάρουν μαθήματα απ’ αυτά. Μην διορθώνετε όμως ποτέ τα δικά τους λάθη. Δείξτε τους με υποστηρικτικό και θετικό τρόπο πώς να το κάνουν μόνα τους.

10. Δείξτε τους μέσα από το παράδειγμα σας. Μέχρι την εφηβεία τα παιδιά σας βλέπουν σαν τους ήρωες τους. Αξιοποιείστε αυτή την ευκαιρία για να τους δώσετε ένα θετικό παράδειγμα στον τρόπο που αντιμετωπίζετε τη σκληρή δουλειά, την επιτυχία, την αποτυχία και τους άλλους ανθρώπους.

12. Μην τους λέτε ότι ανησυχείτε γι’ αυτά. Το να εκφράζετε με λόγια ή να δείχνετε με την συμπεριφορά σας ότι ανησυχείτε για το παιδί σας –τη σχολική του απόδοση, τις κακές του συνήθειες κ.λ.π- είναι σαν να του δίνετε μία αρνητική ψήφο εμπιστοσύνης. Στέλνετε στο παιδί το μήνυμα ότι δεν πιστεύετε ότι θα τα καταφέρει γι’ αυτό κι ανησυχείτε.

13. Μην τα αφήνετε να δραπετεύουν από την πραγματικότητα. Το διαδίκτυο είναι μια πύλη διαφυγής από την πραγματικότητα και από όσα συμβαίνουν γύρω μας. Το να αποκόπτεται ένα παιδί από το περιβάλλον και να χάνεται με τις ώρες σε διαδικτυακούς κόσμους μπορεί να το εκπαιδεύσει να κρύβεται μέσα στην οθόνη όποτε έχει προβλήματα. Σπρώξτε το να βιώνει αληθινές καταστάσεις στον πραγματικό κόσμο. Μόνο αυτές θα του μάθουν πώς να λύνει προβλήματα.

14. Μην χάνετε την εξουσία σας. Τα παιδιά δεν είναι φίλοι σας, και χρειάζονται τη γονεϊκή εξουσία και καθοδήγηση για να αισθάνονται ασφαλείς και να έχουν αυτοπεποίθηση. Απ’ την άλλη, η υπερβολική αυστηρότητα και σκληρότητα των γονιών θα τσακίσει την πίστη τους στον εαυτό τους.

Συγχαρητήρια!

Περιμένετε καινούριο μέλος στη οικογένεια σας και αυτό είναι ευχάριστο. Πόσο ευχάριστο όμως θα είναι και για το κατοικίδιό σας που μέχρι τώρα κατείχε τον τίτλο «το μωρό»;

Ακολουθώντας κάποιες απλές συμβουλές προσέγγισης για την γνωριμία ζωάκι-μωρό, θα αποφύγετε το στρες που θα βιώσει το κατοικίδιο με την νέα άφιξη στο σπίτι και θα ξαναμπείτε στους ρυθμούς σας πιο εύκολα.

1. Μήνες πριν τη γέννηση πρέπει να επισκεφθείτε ξανά τον κτηνίατρο.

2. Αν το κατοικίδιο έχει ήδη προβλήματα συμπεριφοράς με ξένους, επισκεφθείτε έναν εκπαιδευτή.

3. Κόψτε τα νύχια του.

4. Εκπαιδεύστε το ζωάκι να μένει ήρεμο δίπλα σας και προσκαλέστε το να μπαίνει στο δωμάτιο που θα έχετε αργότερα το μωρό

5. Πείτε σε φίλους που έχουν βρέφη να κάνουν πιο συχνά επισκέψεις στο σπίτι σας.

6. Υιοθετείστε στο σπίτι ήχους σχετικούς με μωρά όπως το κλάμα, παιδικά τραγούδια, ήχοι κουδουνίστρας.

7. Βάλτε μια εσωτερική γυάλινη πόρτα ή καγκελόπορτα στο σημείο που θα εισέρχεστε στο δωμάτιο του μωρού, έτσι ώστε το κατοικίδιο να βλέπει ακριβώς τι κάνετε χωρίς να μπορεί να πλησιάσει.

8. Χρησιμοποιείστε μια κούκλα «μωρό», την οποία θα προσέχετε σαν να ήταν το αληθινό σας μωράκι.

9. Μιλήστε στο κατοικίδιο για το μωρό με το όνομα που θα του δώσετε για να εξοικειωθεί.

10. Βάλτε στο σώμα σας κάποιες φορές ενυδατική κρέμα για μωρά ή baby oil για να συνηθίσει στην καινούρια μυρωδιά.

11. Σιγουρευτείτε ότι κατά τη διάρκεια που θα βρίσκεστε στο μαιευτήριο, το κατοικίδιο σας θα έχει την κατάλληλη αγάπη και φροντίδα.

12. Όταν γεννηθεί το μωρό πάρτε στο κατοικίδιο σας πανί βρεγμένο με ούρα για να το μυρίσει.

13. Τη μέρα πριν να επαναφέρετε το κατοικίδιο στο σπίτι, δώστε του να μυρίσει μια κουβερτούλα του μωρού.

14. Τη μέρα που θα πάτε στο σπίτι, βάλτε κάποιον άλλο να κρατά τα μωρό για λίγη ώρα, έτσι ώστε να δώσετε την απαραίτητη προσοχή στο κατοικίδιο σας.

15. Αφού έχει αντιληφθεί την παρουσία του μωρού χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις ή ζηλοτυπίες, προσκαλέστε το κατοικίδιο σας να κάτσει δίπλα σας ενώ εσείς θα κρατάτε το μωρό στην αγκαλιά.

Τσίμπημα από κουνούπι

Τα τσιμπήματα από κουνούπια είναι συχνά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου υπάρχουν έλη ή πολλά δέντρα. Προκαλούν όμως τοπικό ερεθισμό, πόνο και κάποιες φορές επιμολύνονται. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα είναι ήπια και δεν χρειάζεται καμιά θεραπεία. Αν όμως ο κνησμός (φαγούρα) είναι έντονος τότε χρειάζεται να βοηθήσετε το παιδί με φάρμακα. Τοπικά μπορείτε να βάλετε μια κορτιζονούχα κρέμα. Αν όμως η φαγούρα είναι γενικευμένη πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο σας, ο οποίος το πιο πιθανόν να συστήσει κάποιο αντιϊσταμινικό φάρμακο, το οποίο θα παίρνει το παιδί από το στόμα. Σε περίπτωση μόλυνσης, τότε χρειάζεται απαραίτητα η συμβουλή του γιατρού, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται αντιβιοτικό τοπικά ή και από το στόμα.

Πώς να προστατεύσετε τα παιδιά σας;

1. Οι κλασικές κουνουπιέρες είναι πολύ αποτελεσματικές, ιδιαίτερα για τα μικρά σας βρέφη.

2. Αν κοντά στο σπίτι σας υπάρχουν πολλά κουνούπια τότε καλό είναι να βάλετε στα παράθυρα και τις πόρτες τα ειδικά δίκτυα που αφήνουν τον αέρα να περάσει αλλά όχι τα κουνούπια.

3. Εντομοαπωθητικά φάρμακα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έχοντας στο μυαλό τα ακόλουθα:

• Χρησιμοποιείτε τα ειδικά εντομοαπωθητικά για παιδιά.

• Να τοποθετείτε τα εντομοαπωθητικά πάνω στα ρούχα και όχι στο σώμα.

• Μην βάζετε εντομοαπωθητικά σε περιοχές με ηλιακά εγκαύματα.

• Εάν τοποθετήσετε το εντομοαπωθητικό πάνω στο δέρμα, όταν το παιδί μπει στο σπίτι πλύνετε καλά την περιοχή του δέρματος.

4. Τα εντομοαπωθητικά δισκία μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε με ασφάλεια.

Τσίμπημα από μέλισσα.

Τα τσιμπήματα από μέλισσα προκαλούν έντονο πόνο και φούσκωμα στην περιοχή του τσιμπήματος. Πρώτο μέλημα είναι να αφαιρέσετε το κεντρί προσεκτικά, γιατί περιέχει υπόλειμμα του δηλητηρίου. Χρησιμοποιείστε μια καρφίτσα ή μια τσιμπίδα. Με το χέρι σας μάλλον θα δυσκολευτείτε και πιθανόν να μην αφαιρέσετε όλο το κεντρί. Αφού αφαιρέσετε το κεντρί τοποθετήστε στην περιοχή κρύες κομπρέσες.

Επίσης υπάρχουν στα φαρμακεία ειδικά στικς που περιέχουν αμμωνία ή μπορείτε να βάλετε μια κορτιζονούχα κρέμα.

Τα τσιμπήματα μπορούν να είναι επικίνδυνα όταν είναι πολλά. Για να προκληθεί θάνατος πρέπει τα τσιμπήματα να είναι περισσότερα από 400, παρά το γεγονός ότι έχουν αναφερθεί θάνατοι και με λιγότερα. Γι` αυτό αν το παιδί παρουσιάζει ένα από τα πιο κάτω επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας.

• Έντονο φούσκωμα στην περιοχή.

• Αλλαγή στη φωνή του.

• Δύσπνοια.

Τσίμπημα από σφήκα

Το τσίμπημα από σφήκα είναι πολύ πιο επώδυνο από αυτό της μέλισσας. Το φούσκωμα είναι συνήθως πιο έντονο και καλό είναι να τοποθετήσετε πάνω κομπρέσες με χλιαρό νερό. Επίσης είναι χρήσιμο να βάλετε στην περιοχή κορτιζονούχα αλοιφή που θα βοηθήσει να βελτιωθεί ο πόνος και το φούσκωμα. Αν το φούσκωμα δεν υποχωρεί ή παρουσιάσει το παιδί αλλαγή στη φωνή ή δύσπνοια τότε αμέσως πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.

Πολλοί γονείς ανησυχούν για τις διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών τους. Μάλιστα, μερικά παιδιά μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ιδιότροπα και επιλεκτικά στο φαγητό, μετατρέποντας τις ώρες του γεύματος σε ώρες κρίσης και απόγνωσης.

 Ακούγοντας τις ανησυχίες των γονιών γύρω από αυτό το θέμα και ρωτώντας τους για τις δικές τους διατροφικές συνήθειες, φαίνεται να υπάρχει άμεση σύνδεση της διατροφικής συμπεριφοράς των γονιών και εκείνης των παιδιών.

 Συνακόλουθα, για να μπορέσουν  οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους  στη διατροφική συμπεριφορά του, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουν και να καταλάβουν τη διασύνδεση αυτή.

 Γενικά,  πρέπει να προβληματιστούν για διάφορα συναφή θέματα, όπως, για παράδειγμα, τον τρόπο που προσεγγίζουν τη διατροφή των παιδιών, το χρόνο που αφιερώνουν, πόσο απόλυτοι ή πόσο χαλαροί είναι γύρω από αυτό το θέμα, αν λαμβάνουν υπόψη την πραγματικότητα των παιδιών κ.λπ.

Προσέγγιση του παιδιού ανάλογα  με την ηλικία του

 Το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού-ηλικιακά, σωματικά, νοητικά, συναισθηματικά, ψυχικά- διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το ίδιο το παιδί προσεγγίζει το θέμα του φαγητού. Πιο κάτω θα παρατεθούν οι κύριες συμπεριφορές σε σχέση με το φαγητό ενός παιδιού ανάλογα με την ηλικία του και ταυτόχρονα δίνονται συμβουλές πώς να αντιμετωπιστούν.

9 μέχρι 18 μηνών

Συχνά χάνει το ενδιαφέρον του για το φαγητό. Μην ανησυχείτε. Πρέπει οι γονείς να του μάθουν ότι τρώει κάποιες συγκεκριμένες ώρες, τις οποίες οι γονείς οφείλουν βέβαια να τηρούν.

Αν αρνείται να φάει, οι γονείς δεν πρέπει να το πιέζουν. Μπορούν να του πουν: «Φαίνεται ότι δεν πεινάς τώρα. Μπορούμε να ξαναδοκιμάσουμε, όταν θα πεινάσεις». Του εξηγούν ότι θα πάρουν το πιάτο του και δε θα φάει τίποτα μέχρι το επόμενο γεύμα ή σνακ.

Προσφέρουν στο παιδί ποικιλία φαγητών, δίνοντάς του την ευκαιρία να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό. Οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη ότι το παιδί χρειάζεται να εκτεθεί 10-15 φορές σε μια νέα τροφή, για να τη συνηθίσει, πόσο μάλλον να του αρέσει, έτσι δεν αποθαρρυνόμαστε από την πρώτη ή δεύτερη άρνηση.

Του μαθαίνουν να αναγνωρίζει τα διάφορα  μέρη του σώματός του, συνδέοντας  την ανάπτυξή τους με τη λήψη τροφής. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα δικό τους  ποίημα. Για παράδειγμα: «Ένα κομματάκι τυρί για τη πλάτη, ένα κομματάκι καρότο για τα μάτια, λίγο ψωμάκι για την κοιλιά».

18 μηνών μέχρι 3 ετών

Συνήθως, το παιδί αρχίζει να αρνείται να φάει λαχανικά, γι’ αυτό δεν πρέπει να ανησυχήσουμε. Αν οι γονείς έχουν κήπο, τότε μπορούν να καλλιεργήσουν κάποια λαχανικά. Αυτό βοηθά στην αύξηση της επιθυμίας του να τα δοκιμάσει. Παράλληλα, του δίνουν φρούτα ή το αφήνουν να επιλέξει τα φρούτα ή το φρούτο που του αρέσει.

Στην ηλικία αυτή το παιδί μπορεί να χρησιμοποιήσει το φαγητό, για να επιστήσει την προσοχή των γονιών, γι’ αυτό δεν πρέπει να μπουν σε μια τέτοια “διαμάχη”. Δεν το πιέζουν, αν δε θέλει να φάει.

Συχνά, σ’ αυτή την ηλικία παρουσιάζει μια αστάθεια στην ποσότητα του φαγητού που καταναλώνει. Κάποιες μέρες τρώει πολύ λίγο και κάποιες μέρες πάρα πολύ. Αυτό δεν πρέπει να ανησυχεί τους γονείς.

Το παιδί αρχίζει να ζητά γλυκά. Οι γονείς πρέπει να του δίνουν επιλογές, αποφεύγοντας όμως τις υπερβολές. Πρέπει να αρχίζουν να εντάσσουν την έννοια του μέτρου και να δίνουν λιχουδιές μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, βάζοντας ένα κανόνα-συμφωνία για 1 ή 2 λιχουδιές τη βδομάδα.

Πρέπει να βοηθούν  το παιδί να αρχίσει να φροντίζει το σώμα του, εξηγώντας του παράλληλα πως τα διάφορα  φαγητά το βοηθούν  να μπορεί να κάνει, ακόμη καλύτερα, κάποιες δραστηριότητες που του αρέσουν.

3 μέχρι 5 ετών

Συνεχίζουν να έχουν ένα πρόγραμμα διατροφής, εφαρμόζοντάς το με ευελιξία.

Οι γονείς δίνουν στο παιδί την επιλογή του χρόνου που θέλει να έχει τη λιχουδιά του, μια ή δύο φορές τη βδομάδα.

Μερικά παιδιά αρνούνται να φάνε οτιδήποτε  για δείπνο. Επειδή συχνά τους δίνει ευχαρίστηση να νιώθουν ανεξάρτητα στο θέμα του φαγητού, οι γονείς μπορούν να τους δώσουν μια δεύτερη επιλογή. Κάτι εύκολο που μπορούν να πάρουν από το ψυγείο ή από το ερμάρι της κουζίνας.

Κάποια παιδιά σ’ αυτή την ηλικία μπορεί να αλλάξουν προτιμήσεις στα φαγητά από τη μια βδομάδα  στην άλλη. Τότε οι γονείς πρέπει να προτείνουν ένα-δύο φαγητά που έχουν στο μυαλό και που γνωρίζουν ότι αρέσουν ιδιαίτερα στο παιδί. Αν αντιδράσει λέγοντας ότι δεν του αρέσει τίποτα, το αφήνουν να φάει δημητριακά, αφού δεν είναι το τέλος του κόσμου. Αποφεύγουν όμως να καταφεύγουν συστηματικά στα δημητριακά.

Όλη η οικογένεια κάθεται στο τραπέζι για φαγητό και το παιδί δηλώνει ότι δεν πεινά. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει οι γονείς να έχουν κατά νου ότι χρησιμοποιεί το φαγητό, για να κερδίσει την προσοχή τους. Έτσι, του ζητούν να καθίσει στο τραπέζι και να μη φάει. Στη συνέχεια μπορούν να το ξαναρωτήσουν, αν έχει πεινάσει, οπότε τότε μπορεί να φάει.

Υπάρχουν επίσης παιδιά που σ’ αυτή την ηλικία δεν ξέρουν πότε να σταματήσουν να τρώνε. Το φαινόμενο αυτό συναρτάται με το γεγονός ότι ενδεχόμενα δυσκολεύονται να περάσουν από μια δραστηριότητα σε μια άλλη. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να  ενθαρρύνονται να σταματήσουν, όταν πάρουν μια λογική ποσότητα φαγητού, και να τους εξηγείται ότι, αν σε είκοσι λεπτά συνεχίσουν να πεινούν, μπορούν να έχουν και άλλο φαγητό. Παράλληλα, οι γονείς πρέπει να μαθαίνουν στα παιδιά ότι το στομάχι χρειάζεται κάποιο χρόνο, για να στείλει μήνυμα στον εγκέφαλο ότι έχει αρκετή τροφή.

Τα παιδιά πρέπει να τα διδάσκονται για τη φροντίδα του σώματός τους, συνδέοντάς τη με τη σωστή διατροφή.

5 μέχρι 7 ετών

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας αρχίζουν να παρουσιάζουν  κάποιες ιδιαίτερες συμπεριφορές. Μερικές από αυτές περιγράφονται πιο κάτω:

Χρησιμοποιούν το φαγητό, για να καλύψουν κάποιες συναισθηματικές ανάγκες τους, όπως λύπη, μοναξιά, πλήξη. Συχνά δυσκολεύονται  να εκφράσουν  με λέξεις αυτό που νιώθουν. Οι γονείς πρέπει να τα βοηθήσουν να μάθουν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.

Δείχνουν ενδιαφέρον  για την ετοιμασία ενός φαγητού. Σε τέτοια περίπτωση είναι καλό να πηγαίνουν μαζί με τους γονείς και να αγοράζουν τα υλικά για κάποιο φαγητό που τους αρέσει και παράλληλα να βοηθούν στην ετοιμασία. Η ενεργητική εμπλοκή του παιδιού στην ετοιμασία του φαγητού το ενθαρρύνει να αποκτήσει μια θετική διατροφική συμπεριφορά.

Αλλάζουν διατροφικές προτιμήσεις από τη μια βδομάδα στην άλλη. Οι γονείς οφείλουν να δείχνουν υπομονή, ενώ ταυτόχρονα να βάζουν όρια. Μαζί με το φαγητό που ετοιμάζουν είναι χρήσιμο να έχουν στο μυαλό τους κάποιες έτοιμες αλλά υγιεινές λύσεις, για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο  απόρριψης  του φαγητού που  ετοίμασαν. Σε καμία περίπτωση όμως δε μαγειρεύουν άλλο φαγητό από αυτό της οικογένειας.

H ωριμότητα στα παιδιά αυτής της ηλικίας παρουσιάζει διακυμάνσεις. Κάποιες φορές μπορεί να παρουσιαστούν δυναμικά και ανεξάρτητα και κάποιες άλλες φορές συγχυσμένα και αδύναμα.

Παρουσιάζουν μεγάλη επιθυμία να τρώνε τα ίδια πράγματα  που τρώνε και άλλοι συνομήλικοί τους. Αυτό είναι θέμα που οφείλουμε να το λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη. Ειδικά, στην περίπτωση που θα φάει εκτός σπιτιού μαζί με φίλους του, αποφεύγουμε να είμαστε απόλυτοι, ειδικά σ’ αυτό που εμείς θεωρούμε ως υγιεινό φαγητό. 

7 μέχρι 9 ετών

Σ’ αυτή την ηλικία, δηλαδή πριν την εφηβεία, κάποια παιδιά αρχίζουν να βάζουν βάρος. Οι γονείς οφείλουν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να τρώνε υγιεινά, συνεχίζοντας τον κανόνα- συμφωνία τους για μία με δύο λιχουδιές τη βδομάδα.

Αντίθετα, κάποια παιδιά, κυρίως κορίτσια, αρχίζουν να θέλουν να κάνουν δίαιτα. Κάτι τέτοιο μπορεί να παρουσιαστεί στην ηλικία των εφτά, οχτώ ή εννιά χρόνων. Το κάθε παιδί είναι διαφορετικό, όπως διαφορετική είναι και η πορεία ανάπτυξής του. Τα χρονικά πλαίσια δεν είναι απόλυτα. Έτσι είναι ανάγκη να μαθαίνει να τρώει ισορροπημένα και να αναγνωρίζει τα σημάδια της πείνας και του κορεσμού. Αυτή είναι μια γνώση στην απόκτηση της οποίας οι γονείς βοηθούν, αρχίζοντας από μικρότερες ηλικίες και βασίζεται στα πιο κάτω:

∙ Το φαγητό είναι μια διαδικασία η οποία  δίνει ευχαρίστηση.

∙ Δεν πιέζεται το παιδί να αδειάσει το πιάτο του.

 ∙ Δεν αναγκάζεται  το παιδί να φάει για χατίρι της μαμάς ή του μπαμπά.

 ∙ Το παιδί μαθαίνει ότι το σώμα του στέλνει μηνύματα και ότι πρέπει μάθει να το ακούει.

 ∙ Δεν πιέζεται το παιδί να φάει, ενώ αυτό διασκεδάζει και φαίνεται να μην το έχει ανάγκη  (παράδειγμα σε γενέθλια ή σε μια γιορτή).

 ∙ Του δίνεται η ευκαιρία να σερβίρει τον εαυτό του.

 Μεγαλώνει η επιθυμία για ανεξαρτησία. Συνακόλουθα, οι γονείς οφείλουν να τους δίνουν ευκαιρίες να αναλάβουν την ευθύνη της φροντίδας του σώματος και του εαυτού τους και ταυτόχρονα να επιβραβεύουν την προσπάθειά τους, αποφεύγοντας να τα κρίνουν ή ακόμα να τα καταδικάζουν. Πρέπει να τα ενθαρρύνουν  και να τα ενδυναμώνουν, ώστε να μπορούν  να πάρουν τις σωστές αποφάσεις μόνα τους.

Οδηγός για γονείς

 Κάποια παιδιά, ιδιαίτερα στις ηλικίες των 2 - 6 χρόνων, μπορεί να παρουσιάσουν μια γενική ιδιοτροπία απέναντι στο φαγητό. Πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη μας ότι μπορεί να παρουσιάσουν μια νεοφοβική διατροφική συμπεριφορά, δηλαδή άρνηση να δοκιμάσουν νέα φαγητά.

Το φαγητό μπροστά στην τηλεόραση βοηθά σε μεγαλύτερη και ευκολότερη κατανάλωση, γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγεται. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να τρώνε συγκεκριμένα γεύματα και μάλιστα στο τραπέζι.

Να αποφεύγεται η ετοιμασία πολλών κύριων γευμάτων.

Να αποφεύγεται επίσης να ακολουθεί το παιδί μια δίαιτα, όταν η υπόλοιπη οικογένεια δεν μπορεί να βοηθήσει με τη στάση της.

Να ενθαρρύνεται το παιδί, ανάλογα με την ηλικία του, να σερβίρει μόνο του το φαγητό του.

Η άσκηση πίεσης να καθαρίσει το παιδί το πιάτο του έχει αρνητικά αποτελέσματα.

Οι γονείς να είναι ελαστικοί εκεί όπου χρειάζεται, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού τους.

Συμπεράσματα

Τα οικογενειακά γεύματα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για ορθή, υγιεινή διατροφή. Τα παιδιά που τρώνε μαζί με τους γονείς τους στο ίδιο τραπέζι σε τακτική βάση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να τρώνε φρούτα και λαχανικά και λιγότερη πιθανότητα να καταναλώνουν σνακ. Φυσικά, όπως καταλαβαίνετε, αυτό έχει άμεση σχέση και με τις διατροφικές συνήθειες των γονιών.

Επιπλέον, τα κοινά γεύματα με τα παιδιά μας είναι μια χρυσή ευκαιρία για μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη επικοινωνία, αφού  το τρέξιμο της καθημερινότητας δεν αφήνει στα μέλη της οικογένειας και πολύ διαθέσιμο επιπλέον χρόνο για τη μεταξύ τους επικοινωνία.

Ως γνωστό, οι γονείς αποτελούν τα πρότυπα για τα παιδιά τους. Όσο εμείς είμαστε ανοιχτοί σε νέα τρόφιμα και σε νέες γεύσεις, όσο δίνουμε ευκαιρίες στο παιδί μας να έχει τέτοιες εμπειρίες τόσο μεγαλώνουν οι πιθανότητες να δοκιμάσει και το ίδιο.

Είναι επίσης σημαντικός ο τρόπος που παρουσιάζουμε ένα φαγητό. Τα χρώματα και τα σχήματα συνήθως κινούν το ενδιαφέρον  των παιδιών. Σημαντική είναι και η συμμετοχή τους στην προετοιμασία του φαγητού, στοιχείο που θα τα βοηθήσει να το δοκιμάσουν. Ακόμη, είναι καλό να τα ενθαρρύνουμε να αρχίσουν με τη νέα τροφή και μετά να συνεχίσουν με τη δοκιμασμένη.

Αφήνουμε να περάσουν κάποιες μέρες (3 μέχρι 5) σε κάθε προσπάθειά μας για μια νέα δοκιμή, ένα νέο φαγητό, μια νέα γεύση.

Γενικά, προτρέπουμε τα παιδιά μας για υγιεινή διατροφή  και προσπαθούμε και εμείς να το εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά  μας.

Μέχρι τώρα, το μωρό σας αναπτύσσεται σταθερά μέσα από το γάλα που πίνει (ιδανικά τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα, αν και μπορεί να έχετε χρησιμοποιήσει και έτοιμο γάλα. Στην ηλικία των  τεσσάρων με έξι μηνών, ωστόσο, οι ειδικοί σε θέματα υγείας συνιστούν στους γονείς να αρχίσουν να συμπληρώνουν τη διατροφή του μωρού, που μέχρι τότε αποτελείται αποκλειστικά από γάλα, με αλεσμένη τροφή.

Πώς γίνεται η μετάβαση στις στερεές τροφές;

Η μετάβαση στις στερεές τροφές θα πρέπει να γίνει σταδιακά, με χρήση, αλεσμένων, ημι-στερεών τροφών. Δίνοντας στο μωρό σας ένα είδος τροφής κάθε φορά, το βοηθάτε να εξοικειωθεί σιγά - σιγά με νέες υφές και γεύσεις, περιορίζοντας ταυτόχρονα τυχόν αλλεργίες.

Πώς σχεδιάζετε το πρώτο αυτό μενού;

Κάποιες μητέρες επιλέγουν τη ρυζόκρεμα, καθώς είναι εύπεπτη και διαλύεται με μητρικό γάλα, έτοιμο γάλα ή νερό.

Αργότερα μπορείτε να δοκιμάσετε τα λαχανικά και τα φρούτα. Κάποιοι ειδικοί συνιστούν πρώτα την επιλογή λαχανικών, για να μην αρχίσει το μωρό να εκδηλώνει προτιμήσεις στις γλυκές γεύσεις. Άλλοι ωστόσο αντιπροτείνουν μία ποικιλία σε γεύσεις, αρώματα και υφές, καθώς αυτά είναι τα σημαντικότερα στοιχεία για την ανάπτυξη των γευστικών προτιμήσεων.

Για να ταΐσετε με τέτοιας μορφής τροφή το μωρό σας για πρώτη φορά, είναι προτιμότερο να το κρατάτε στην αγκαλιά σας - αφήστε το καρεκλάκι γι’ αργότερα. Συντονιστείτε με το ρυθμό του, τοποθετώντας αργά το κουτάλι μέσα στο στόμα του. Μόλις χορτάσει θα σας το πει με τον τρόπο του, κλείνοντας το στόμα ή στρέφοντας αλλού το πρόσωπό του. Μην το πιέσετε να φάει κι άλλο, ακόμα κι αν πιστεύετε ότι πεινάει. Το φαγητό θα πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία

Καθώς το μωρό σας αρχίζει να τρώει στερεές τροφές όλο και περισσότερο, προσπαθήστε να μην επικεντρώνεστε τόσο πολύ στο τι καταναλώνει σε κάθε γεύμα. Οι διατροφικές ανάγκες των μωρών διαφέρουν από τις δικές μας. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν στο ότι, για να καταλάβουν οι γονείς εάν η διατροφή του μωρού τους είναι ισορροπημένη, θα πρέπει να υπολογίζουν τη  διατροφική αξία των τροφών όλης της εβδομάδας παρά ενός μόνο γεύματος.

Οι νέοι γονείς μετά το πρώτο άγχος που έχουν για τη γέννηση του παιδιού τους περνούν μερικές μέρες στο νοσοκομείο ή την κλινική και εκεί μαθαίνουν τα βασικά πράγματα για τη φροντίδα του νέου μέλους της οικογένειας τους. Οι γονείς που έχουν και άλλα παιδιά ίσως νιώθουν πιο άνετα αλλά και αυτοί πολλές φορές έχουν πολλά να μάθουν ιδιαίτερα αν τα άλλα παιδιά είναι πολύ μεγαλύτερα σε ηλικία. Όταν έρθει η στιγμή που η μητέρα και το νεογέννητο θα πάνε στο σπίτι υπάρχουν συχνά πολλές απορίες και αυτές θα προσπαθήσω να λύσω δίνοντας συγχρόνως μερικές συμβουλές για τις πρώτες βδομάδες με το νεογέννητο.

Το ταξίδι για το σπίτι

Ένα από το απαραίτητα πράγματα που πρέπει να έχετε για να πάρετε το νεογέννητο σπίτι με ασφάλεια και χωρίς να παρανομήσετε είναι το κάθισμα του αυτοκινήτου (εκτός αν είστε κοντά και θα πάρετε το βρέφος σπίτι με τα πόδια). Το βρέφος πρέπει να είναι δεμένο με τη ζώνη ασφαλείας του καθίσματος και το κάθισμα με τη σειρά του πρέπει να είναι στερεωμένο στο αυτοκίνητο. Τα καθίσματα για νεογέννητα πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε το βρέφος να κοιτάζει προς τα πίσω και μπορούν να τοποθετηθούν πίσω ή στη θέση του συνοδηγού αν δεν υπάρχει αερόσακος.

Το βρέφος και η διατροφή του

Όποια και αν είναι η επιλογή σας για τη διατροφή του μωρού σας, πριν φύγετε από το μαιευτήριο πρέπει να γνωρίζετε είτε πως να φτιάξετε το γάλα είτε πως να θηλάσετε. Φυσικά το ιδανικότερο γάλα είναι το μητρικό τόσο για το βρέφος όσο και για την μητέρα. Με το ξένο γάλα ίσως είναι πιο εύκολο στην αρχή αφού παίρνει μερικές μέρες για να συνηθίσουν μητέρα και παιδί το θηλασμό. Μετά τις πρώτες βδομάδες όμως, ο θηλασμός γίνεται πιο εύκολος αφού θα έχετε κάθε στιγμή έτοιμο, αποστειρωμένο γάλα στη σωστή θερμοκρασία και με αντισώματα που θα προστατεύουν το βρέφος από ασθένειες. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την συχνότητα και ποσότητα γάλακτος που χρειάζεται ένα μωρό. Πλέον παγκοσμίως τα βρέφη (και ιδιαίτερα αυτά που θηλάζουν) πιστεύεται ότι πρέπει να τρώνε όσο θέλουν και όταν θέλουν. Φυσικά πρέπει να συζητήσετε με τον παιδίατρο σας τις λεπτομέρειες. Να θυμάστε ότι ένα μωρό που τρώγει καλά κοιμάται καλά μετά το γεύμα, βάζει βάρος φυσιολογικά και έχει αρκετά βρεγμένα και λερωμένα πανάκια κάθε μέρα.

Το μπάνιο του βρέφους

Τα βρέφη όταν είναι στο μαιευτήριο κάνουν συνήθως μπάνιο κάθε πρωί. Όταν είσαστε στο σπίτι σας είναι συνήθως πιο πρακτικό το μπάνιο να γίνεται το βράδυ. Το νερό πρέπει να έχει θερμοκρασία 37 βαθμών Κελσίου και αν δεν είστε σίγουροι τότε ένα θερμόμετρο μπάνιου θα σας βοηθήσει. Το μπάνιο είναι μια ευκαιρία να χαλαρώσουν και να παίξουν ακόμη και τα μικρότερα βρέφη ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι πολύ ζεστός. Μην κάνετε μπάνιο τα βρέφη με πολλές σαπουνάδες γιατί αυτές ξηραίνουν το ευαίσθητο δέρμα του. Ακόμη καλό είναι να χρησιμοποιείτε προϊόντα χωρίς σαπούνι και σε μικρές ποσότητες. Αν ακολουθείτε αυτές τις οδηγίες τότε δεν είναι απαραίτητο να ξεπλένετε το μωρό πριν βγει από το μπάνιο.

Ο καλύτερος τρόπος καθαρισμού του παιδικού προσώπου είναι με βαμβάκι και νερό χωρίς τη χρησιμοποίηση άλλων προϊόντων. Με βαμβάκι και νερό είναι καλό να καθαρίζετε το βρέφος και όταν αλλάζετε το πανάκι του. Τα διάφορα παιδικά υγρά μαντηλάκια είναι πολύ καλά και πρακτικά αλλά καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται τις πρώτες  βδομάδες ή αν το βρέφος έχει πολύ ευαίσθητο δέρμα.

Η ρουτίνα μέρας-νύχτας

Όσο πιο γρήγορα βοηθήσετε το βρέφος να καταλάβει τη διαφορά ημέρας και νύχτας τόσο πιο εύκολα θα αρχίσει να κοιμάται για πιο πολλές ώρες τα βράδια. Μετά το βραδινό μπάνιο ένα μασάζ με παιδικό λάδι, λοσιόν ή ακόμη με ελαιόλαδο θα βοηθήσει το βρέφος να χαλαρώσει. Αφού πάρει το βραδινό του γάλα πρέπει να το βάλουμε να κοιμηθεί χωρίς νανούρισμα στο κρεβατάκι του. Όταν ξυπνά το βράδι θα έχουμε ένα χαμηλό φως για να βλέπουμε όταν αλλάζουμε και ταΐζουμε το βρέφος αλλά δεν θα ανάβουμε έντονα φώτα και ούτε θα κάνουμε πολύ θόρυβο. Ακόμη δεν θα μιλάμε και δεν θα παίζουμε κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Αντίθετα τη μέρα πρέπει να έχουμε το μωρό σε φωτεινό δωμάτιο. Πρέπει να του μιλάμε, να τραγουδάμε και να παίζουμε όταν είναι ξύπνιο και να έχουμε παιχνίδια που να μπορεί να τα βλέπει και να παίζει.

Βόλτες έξω από το σπίτι

Το μωρό μπορεί να βγαίνει για βόλτες από πολύ μικρή ηλικία αλλά πρέπει να το προστατεύουμε από τον αέρα, από καπνούς και φυσικά από τον ήλιο. Καλό είναι να φοράει καπελάκι, να έχουμε ομπρελίτσα ή άλλο αντηλιακό κάλυμμα και να βάζουμε αντηλιακή κρέμα.

Κοντά στο κεφάλι του δεν πρέπει να υπάρχουν πολλά παιχνίδια ή σκεπάσματα όταν κοιμάται. Ακόμη δεν πρέπει να καπνίζει κανένας μέσα στο σπίτι όχι μόνο λόγω των γνωστών επιπτώσεων του παθητικού καπνίσματος αλλά και λόγω της αύξησης του κινδύνου από τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο. Καλό είναι να έχουμε κατά νου ότι οι καπνιστές μεταφέρουν στα ρούχα και στην ανάσα τους ουσίες βλαβερές για τον καθένα αλλά ιδιαίτερα για τα βρέφη.

H θερμοκρασία του σπιτιού

Η ιδανική θερμοκρασία για το δωμάτιο στο οποίο είναι ένα μωρό είναι 22 βαθμοί Κελσίου. Σε αυτή τη θερμοκρασία το βρέφος χρειάζεται να φοράει ένα εσωτερικό φανελάκι, κάλτσες και ένα κουστουμάκι με μακρύ μανίκι. Πρέπει ακόμη να είναι σκεπασμένο με μια λεπτή κουβερτούλα και το κεφαλάκι του να είναι ξεσκέπαστο. Σε ψηλότερες ή χαμηλότερες θερμοκρασίες η ενδυμασία και τα σκεπάσματα πρέπει να μεταβάλλονται ανάλογα. Πρέπει να θυμάστε ότι ούτε η πολλή ζέστη αλλά ούτε και το κρύο είναι καλά για τα βρέφη. Ένα μωρό που κρυώνει θα έχει κρύες πατούσες και παλάμες. Ένα μωρό που ζεσταίνεται θα είναι ιδρωμένο και συνήθως το πρώτο μέρος του σώματος που ιδρώνει είναι ο αυχένας. Όσο πιο μικρό σε ηλικία και βάρος είναι ένα βρέφος, τόσο πιο πολύ επηρεάζεται από  ακραίες θερμοκρασίες και ιδιαίτερα από το κρύο. Εάν το καλοκαίρι θα χρησιμοποιήσετε κλιματισμό στο σπίτι ή το αυτοκίνητο καλό είναι ο κρύος αέρας να μην φυσάει απευθείας πάνω στο βρέφος, η θερμοκρασία να μην είναι πολύ χαμηλή και το βρέφος να είναι καλά ντυμένο.

Το δωμάτιο του βρέφους και η στάση ύπνου

Συνίσταται αν θα γίνουν αλλαγές και ιδιαίτερα βαψίματα τοίχων στο δωμάτιο που θα κοιμάται το μωρό, αυτές να γίνουν με μπογιές που δεν μυρίζουν έντονα και κατά προτίμηση τουλάχιστο ένα μήνα πριν από τη γέννηση του βρέφους. Τους πρώτους έξι περίπου μήνες καλό είναι το βρέφος να κοιμάται στο δωμάτιο των γονιών του. Μπορεί να κοιμάται σε κρεβατάκι ή καλαθάκι παιδικό, σε σχετικά σκληρό στρώμα και πάντα ανάσκελα. Παλαιότερα τα βρέφη κοιμόντουσαν μπρούμυτα και στο πλάι. Τώρα έχει βρεθεί σε διάφορες μελέτες ότι όταν ένα βρέφος κοιμάται ανάσκελα κινδυνεύει λιγότερο από τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο. Η πεποίθηση ότι εάν το μωρό είναι ανάσκελα και έχει αναγωγές ή κάνει εμετό τότε κινδυνεύει να πνιγεί είναι αβάσιμη.

Οι ειδικοί στο χώρο της προδημοτικής εκπαίδευσης υποστηρίζουν με σθένος ότι το παιχνίδι είναι η κατεξοχήν εργασία του παιδιού προσχολικής ηλικίας. Ιδιαίτερα, το ελεύθερο, μη δομημένο παιχνίδι, είναι ο φορέας ανάπτυξης και το εργαλείο μάθησης στα πιο καθοριστικά χρόνια της ζωής των παιδιών από τη γέννηση ως τα 8 χρόνια. Μέσα από το παιχνίδι γνωρίζουν τον εαυτό τους και τον κόσμο που τα περιβάλλει. Είναι ο καλύτερος τρόπος που βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν τις δημιουργικές και κριτικές τους δεξιότητες, που θα τα εξυπηρετήσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Κατά τον Piaget το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί απορροφά τον εξωτερικό κόσμο και αφομοιώνει την πραγματικότητα με το εγώ του, ενώ παράλληλα απελευθερώνει το εγώ του από τις απαιτήσεις της προσαρμογής.
Η απουσία του παιχνιδιού γίνεται ένας αρνητικός παράγοντας που καθυστερεί την πρόοδο και την ανάπτυξη, αφήνοντας το παιδί στον αυτιστικό του κόσμο χωρίς επαφή με το περιβάλλον. Σύμφωνα με το Vigotsky, σημαντική είναι η αξία του παιχνιδιού στη συναισθηματική ανάπτυξη και πολιτιστική μύηση του παιδιού, γιατί είναι μέσο ικανοποίησης αναγκών, πηγή κινήτρων, συναισθηματικών βλέψεων και φιλοδοξιών. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί προβάλλει τον εαυτό του στις δραστηριότητες των ενηλίκων στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο που ζουν. Ακόμα, προβάλλει τους μελλοντικούς ρόλους και τις αξίες όπως το ίδιο τις αντιλαμβάνεται μέσα από τις δραστηριότητες και τις σχέσεις των ενηλίκων.
Παράλληλα, το παιχνίδι αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τους γονείς. Η παρακολούθηση του παιχνιδιού και η εμπλοκή τους στο παιχνίδι των παιδιών τους είναι ανοικτό παράθυρο στον κόσμο τους. Μπορεί αυτό να είναι πηγή γνώσης για τις δεξιότητες του κάθε παιδιού, διανοητικές, κοινωνικές και ψυχοκινητικές. Είναι επίσης ευκαιρία άντλησης πληροφοριών για τις εμπειρίες και τις γνώσεις που το κάθε παιδί χρησιμοποιεί στο παιχνίδι. Οι ρόλοι που υποδύεται  στο φανταστικό και μιμητικό παιχνίδι διαμορφώνουν την εικόνα που το παιδί έχει για τον κόσμο των ενηλίκων, για τις σχέσεις μεταξύ τους, τους κανόνες, τις αρχές και τις αξίες που βιώνει στην οικογένεια και για τις σχέσεις του με τους συνομήλικούς του.
Το παιχνίδι προσφέρει  αμέτρητες ευκαιρίες διάγνωσης αναγκών και προβλημάτων που το παιδί αντιμετωπίζει. Μια αξιολόγηση των αναγκών και προβλημάτων από ειδικό μπορεί να αποτελέσει βάση για έγκαιρο παρεμβατικό πρόγραμμα.
Μεγαλύτερη παιδαγωγική αξία έχει το συμβολικό ή φανταστικό παιχνίδι κατά το οποίο το παιδί μεταφέρεται από την πραγματικότητα στη σφαίρα της φαντασίας, υποδύεται ρόλους, υιοθετεί συμπεριφορές των ενηλίκων ή ηρώων από ιστορίες και παραμύθια. Μέσα από το συμβολικό ή φανταστικό παιχνίδι επεξεργάζεται τις εντάσεις του και λυτρώνεται από το άγχος που του προκαλούν οι περιορισμοί της ηλικίας και του περιβάλλοντός του, π.χ. ένα παιδί που θέλει να οδηγήσει το αυτοκίνητο του πατέρα του και δεν του επιτρέπεται να το κάνει, αναποδογυρίζει ένα κασόνι ή μια καρέκλα, κάθεται σε αυτό  και το χρησιμοποιεί ως αυτοκίνητο. Υποδύεται το ρόλο του οδηγού και υιοθετεί τις συμπεριφορές που γνώρισε από τα βιώματά του. Με το στόμα μιμείται τους ήχους της μηχανής, γυρίζει το φανταστικό τιμόνι, πατά φρένα και με τα πόδια προσπαθεί να μετακινεί το φανταστικό αυτοκίνητο. Με τον ίδιο τρόπο ένα σκουπόξυλο μπορεί να γίνει άλογο ή σκήπτρο και το παιδί να παίξει το ρόλο του καβαλάρη ή του βασιλιά, αντίστοιχα.
Έτσι το φανταστικό παιχνίδι επιδρά εξισορροπητικά  στη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού. Δίνει διέξοδο στις εντάσεις του και το λυτρώνει από το άγχος που του δημιουργείται, όταν δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του λόγω ηλικίας και λόγω των περιορισμών που του επιβάλλουν οι μεγαλύτεροι γύρω του.
Ποια χαρακτηριστικά μπορούν να αποδοθούν σε μια δραστηριότητα,
για να θεωρείται παιχνίδι;
Σύμφωνα με τους ορισμούς των ειδικών μια δραστηριότητα, για να θεωρείται παιχνίδι πρέπει:
να είναι ευχάριστη, να είναι αυτοσκοπός,
να υπακούει σε δικούς της κανόνες,
να προσεγγίζει συμβολικά αντικείμενα και καταστάσεις πραγματικές, να επιλέγεται αυθόρμητα και ελεύθερα,
να αντλεί από την πραγματικότητα,
να λειτουργεί στη σφαίρα της φαντασίας, να απαιτεί ενεργή συμμετοχή των παικτών,
να φαίνεται απρόβλεπτη ως προς την εξέλιξη και την κατάληξή της, να λυτρώνει από συναισθηματικές εντάσεις,
να αποτελεί πηγή που οδηγεί σε νέες γνώσεις και εμπειρίες.
Πώς το παιχνίδι συμβάλλει στην ανάπτυξη και την ωρίμανση του παιδιού;
Θα αναφέρω τις θέσεις και τις αντιλήψεις διακεκριμένων παιδαγωγών για το θέμα, οι οποίες είναι επιστημονικά αποδεκτές και τεκμηριωμένες.
Ο Lev Vygotsky υποστηρίζει τα ακόλουθα για το ρόλο του παιχνιδιού:
Το παιδί παίζοντας ικανοποιεί κάποιες βασικές του ανάγκες.
Σημαντική είναι η άμεση ικανοποίηση απραγματοποίητων τάσεων και επιθυμιών με τη μετάβαση στη σφαίρα της φαντασίας.
Το παιχνίδι πρέπει να γίνει αντιληπτό ως φανταστική ικανοποίηση των απραγματοποίητων αναγκών και λύτρωση από εντάσεις.
Δεν υπάρχει παιχνίδι χωρίς κανόνες. Η υπόδυση ρόλων, η βίωση φανταστικής κατάστασης διέπεται από κανόνες.
Το συμβολικό παιχνίδι είναι διαδικασία κατανόησης του συμβολισμού και μέσο γνωστικής ανάπτυξης.
Το παιχνίδι είναι πηγή ανάπτυξης. Δημιουργεί τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης. Είναι δράση στη σφαίρα του φανταστικού, σε μια φανταστική κατάσταση. Είναι η δημιουργία θεληματικών προθέσεων και η διαμόρφωση σχεδίων από την πραγματική ζωή.
Το παιχνίδι είναι συνειδητοποιήση κινήτρων και ανώτατη πηγή ανάπτυξης που περιέχει όλες τις αναπτυξιακές τάσεις συμπυκνωμένες.
Το παιδί στο παιχνίδι ξεπερνά την ηλικία του, μετακινείται νοερά από την καθημερινή του συμπεριφορά και μοιάζει να γίνεται ένα κεφάλι ψηλότερο απ’ ό,τι είναι.
Το παιχνίδι είναι εκδήλωση χειραφέτησης από το περιβάλλον του αυτοελέγχου.
Σε αυτή τη διαδικασία ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος των γονιών;
Ο ρόλος των γονιών, του ενήλικα γενικότερα, είναι πολύ σημαντικός, αφού:
λειτουργεί ως εμψυχωτής ενθαρρύνοντας την ενασχόληση του παιδιού με το παιχνίδι και προσφέροντας θετική ενίσχυση,
λειτουργεί ως συμμέτοχος στο παιχνίδι, σχεδιασμένα και διακριτικά, ώστε να μη το μετατρέπει σε μια καθοδηγούμενη δομημένη δραστηριότητα,
επιτυγχάνει την καλύτερη γνωριμία και κατανόηση του χαρακτήρα του παιδιού του, των ικανοτήτων και ενδιαφερόντων του,
εντοπίζει τα προβλήματα  και τις ανάγκες του, παρεμβαίνει και θεραπεύει.
Ποιες μορφές παιχνιδιού διακρίνουμε στις παιγνιώδεις δραστηριότητες
των παιδιών;
Δεν είναι εύκολη η διάκριση στις μορφές και τα είδη, γιατί συνήθως συνυπάρχουν διάφορες μορφές σε μια δραστηριότητα π.χ. στο συμβολικό παιχνίδι των παιδιών στο κουκλόσπιτο, καθώς παίζουν τις μαμάδες, τις γιαγιάδες, τους πατεράδες, τις κουμέρες κ.ά. το παιχνίδι είναι κοινωνικό, συναισθηματικό, γλωσσικό, μιμητικό και δημιουργικό.
Παρόλα αυτά στην εκπαιδευτική βιβλιογραφία συναντούμε κάποιες κατηγοριοποιήσεις. Πιο κάτω παρατίθεται σχηματικά η συνύπαρξη των διάφορων μορφών παιχνιδιού, καθώς επίσης οι δεξιότητες που καλλιεργούν και αναπτύσσουν  τα παιδιά και τα μέσα και υλικά που είναι χρήσιμα και προάγουν  το παιχνίδι.
Α. Νοητικό Παιχνίδι
Γλωσσικό Επιστημονικό Συμβολικό μαθηματικό Δημιουργικό.
Β. Φυσικό ή Κινητικό  Παιχνίδι
Με μεγάλες κινήσεις Με μικρές κινήσεις Ψυχοκινητικό με χρήση δεξιοτήτων
Γ. Κοινωνικό Συναισθηματικό Παιχνίδι
Θεραπευτικό. Γλωσσικό Επαναληπτικό - Παράλληλο Αυτεπίγνωσης Αυτορρύθμισης Ενσυναίσθησης Με κοινωνικές δεξιότητες Αθλοπαιδιές
Α. Νοητικό παιχνίδι
Καθώς η γλώσσα είναι συνυφασμένη  με τη σκέψη και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γνωστικής ανάπτυξης, το νοητικό παιχνίδι περιλαμβάνει δραστηριότητες που εμπεριέχουν λειτουργική επικοινωνία και διαμόρφωση εννοιών. Περιλαμβάνει επίσης δραστηριότητες πειραματισμού, εξερεύνησης, λύσης προβλήματος, αναπαραστάσεις, μίμηση και δημιουργικές δραστηριότητες που προάγουν τις πνευματικές λειτουργίες πχ. τη συγκέντρωση, την προσοχή, τη μνήμη, την κρίση, την περιέργεια, τον προβληματισμό, την πρόβλεψη, τη λογική αιτιολόγηση, τη συμπερασματική σκέψη, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.
Το νοητικό παιχνίδι καλλιεργεί επίσης τις διαδικασίες λύσης προβλήματος, την ικανότητα λήψης αποφάσεων, την κατανόηση ρόλων και κανόνων και την απόκτηση γνώσεων και εμπειριών από πρώτο χέρι. Σ’ αυτή την κατηγορία παιχνιδιών περιλαμβάνονται το κουκλοθέατρο, η ακρόαση και διήγηση παραμυθιών  και ιστοριών, το δραματικό θεατρικό παιχνίδι, παιχνίδι με άμμο και νερό, απόδοση ρόλων στο κουκλόσπιτο, μαγειρική και ζαχαροπλαστική, ζωγραφική, παιχνίδι με αριθμούς, γράμματα, λέξεις και εικόνες.
Β. Κοινωνικό συναισθηματικό παιχνίδι
Σ΄ αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται  δραστηριότητες που γίνονται στην ομάδα, με ένα ή περισσότερα  άτομα, και περιέχουν τα στοιχεία της επικοινωνίας, της συνεργασίας, της αλληλεπίδρασης, της ευαισθησίας, της συμπάθειας ή αρνητικά συναισθήματα επιθετικότητας, ανταγωνισμού.
Στα παιχνίδια στην ομάδα τα παιδιά επιτυγχάνουν την προσωπική ανάπτυξη και την κοινωνικοποίηση. Καλλιεργούν την αυτεπίγνωση, γνωρίζουν τα συναισθήματα και τα ελέγχουν. Δημιουργούν κίνητρα για δράση, υιοθετούν στάσεις και αξίες που είναι προϊόν κοινωνικής μάθησης. Αποκτούν συναισθηματική ισορροπία με τον έλεγχο των συναισθημάτων και τη λύτρωση από εντάσεις που προκαλούν οι περιορισμοί του περιβάλλοντος.
Μέσα από την υπόδυση  ρόλων στο κοινωνικό παιχνίδι τα παιδιά μοιράζονται αντικείμενα, εμπειρίες και συναισθήματα, αποκτούν ευαισθησία στις ανάγκες των άλλων και ενσυναίσθηση. Εξοικειώνονται με τις έννοιες της φιλίας, της συνεργασίας, της αλληλοβοήθειας, του σεβασμού και της φροντίδας για το περιβάλλον, φυσικό και κοινωνικό. Γίνεται το παιχνίδι πηγή χαράς και ικανοποίησης.
Γ. Φυσικό ή κινητικό παιχνίδι
Περιλαμβάνει δραστηριότητες κινητικές με μεγάλες και μικρές κινήσεις και δραστηριότητες χειρισμού αντικειμένων, συντονισμού ματιού χεριού, κατασκευής, καταστροφής, εξερεύνησης μέσω αισθήσεων, δημιουργικής κίνησης και περιπέτειας. Για τις δραστηριότητες αυτές προσφέρονται το οικοδομικό υλικό, ο πηλός, η άμμος, τα ξύλα διάφορων  σχημάτων και μεγεθών, υλικά και παιχνίδια συναρμολόγησης. Τα παιχνίδια εξωτερικού χώρου εξυπηρετούν δραστηριότητες με μεγάλες κινήσεις όπως αναρρίχηση, έκταση, αιώρηση, πηδήματα, εκτινάξεις κ.λπ. Το κινητικό παιχνίδι προάγει τη φυσική ανάπτυξη των παιδιών, την καλή κατάσταση του οργανισμού, τον έλεγχο, τη σταθερότητα, τον εκλεπτυσμό και το συντονισμό των μεγάλων και μικρών κινήσεων. Καλλιεργεί επίσης την αντίληψη του χώρου, τις θέσεις των αντικειμένων στο χώρο, τις σχέσεις μεταξύ τους και τις κατευθύνσεις.
Οδηγός για γονείς Οι γονείς μπορούν να δώσουν ώθηση στο παιχνίδι των παιδιών τους με τους εξής τρόπους:
Να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον πλούσιο σε μέσα και υλικά που να είναι στη διάθεση των παιδιών.
Να αφήνουν χρόνο για το παιχνίδι και ελευθερία στα παιδιά να εμπλακούν σε παιγνιώδεις δραστηριότητες.
Να διαμορφώνουν γωνιές που προσφέρουν ησυχία και απομόνωση (privacy)
που είναι απαραίτητα στα παιδιά, για να εμπλακούν στο φανταστικό τους παιχνίδι.
Να είναι υποστηρικτικοί, όταν τα παιδιά ζητούν διευκολύνσεις ή την άδεια να χρησιμοποιήσουν μέσα και υλικά, για να εμπλουτίσουν το παιχνίδι τους.
Να εμπλέκονται στο παιχνίδι, αν τα παιδιά το ζητήσουν. Να υποδύονται ρόλους, να δίνουν ιδέες, να προλαμβάνουν συγκρούσεις και αδιέξοδα στο παιχνίδι.
Να προσθέτουν στην πλοκή, στους χαρακτήρες, στα επεισόδια και να εισηγούνται διαφορετικές εκδοχές και ερμηνείες γεγονότων.
Να αφήνουν τα παιδιά να κάνουν επιλογές και να τις αιτιολογούν.
Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να αφήνουν τα παιδιά να αναλαμβάνουν ευθύνες, να εξηγούν διαδικασίες, να δίνουν πληροφορίες.
Να ζητούν από αυτά να περιγράφουν εμπειρίες, να προβλέπουν, να αιτιολογούν, να βγάζουν συμπεράσματα, να προβάλουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων.
Το παιχνίδι ως εργαλείο. Πόσο σημαντικό είναι; Πώς επιλέγω παιχνίδια
για το παιδί μου;
Το παιχνίδι αντικείμενο (μπάλα, σχοινάκι, puzzle, κύβοι, οικοδομής  υλικό, ενσφηνώματα κ.λπ.) είναι πολύ σημαντικό, γιατί προσφέρει  δυνατότητες  στο παιδί για δραστηριοποίηση σε όλους τους τομείς ανάπτυξης. Επίσης, χρησιμοποιείται ως μέσο για μεταφορά του παιδιού από την πραγματικότητα στον κόσμο της φαντασίας, για να εμπλακεί σε φανταστικό παιχνίδι (κούκλα, καροτσάκι, καπέλο, υλικά μεταμφίεσης). Παιχνίδια έχουν ανακαλυφτεί σε ανασκαφές σε αρχαιολογικούς χώρους που δείχνουν ότι χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα. Αυτά, όπως και τα παιχνίδια των προηγούμενων γενιών, ήταν απλά και κατασκευασμένα από φυσικά υλικά, αφού κατασκευάζονταν από τα ίδια τα παιδιά ή τους συγγενείς τους και ήταν προϊόντα δημιουργικότητας και φαντασίας. Σήμερα, είναι πολύπλοκα προϊόντα  της βιομηχανίας. Κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά πολλές φορές είναι επικίνδυνα για παιδιά ή ακόμη είναι ηλεκτρονικά παιχνίδια που μετατρέπουν  το παιδί σε παθητικό δέκτη και τον οδηγούν  στην απομόνωση και την έλλειψη επικοινωνίας με τους γύρω του.
Αρκετά παιχνίδια δε συγκινούν πια τα παιδιά λόγω κορεσμού. Υπάρχει τόση ποικιλία και δυνατότητα επιλογής που μειώνει το ενδιαφέρον  και την περιέργεια των παιδιών. Η νοητική δυσκολία κάποιων παιχνιδιών αποτελεί επίσης ανασταλτικό παράγοντα.
Οι γονείς πρέπει να επιλέγουν παιχνίδια απλά, φυσικά που να ανταποκρίνονται στην ηλικία και το επίπεδο των παιδιών. Να είναι μορφωτικά, ψυχαγωγικά, να προάγουν την κοινωνικοποίηση του παιδιού, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και να προσφέρουν ερεθίσματα για ανάπτυξη πνευματικών λειτουργιών, όπως της μνήμης, της κρίσης, του προβληματισμού.

Η αγκαλιά διοχετεύει ένα αίσθημα ασφάλειας, σιγουριάς και προστασίας. 

Είμαι σίγουρη ότι όλοι έχουμε αισθανθεί πόσο ανάγκη έχουν τα παιδιά μας αλλά και εμείς μια σφικτή αγκαλιά. Μια ζεστή αγκαλιά είναι για τον καθένα μας μαγική.  Είναι μια μορφή έκφρασης της αγάπης μας για ένα άνθρωπο. Μια ζεστή, τρυφερή και αληθινή αγκαλιά χαράζει ένα όμορφο κανάλι επικοινωνίας.  Το άγγιγμα είναι ανάγκη του κάθε ανθρώπου. Εκτοξεύει μια πληθώρα από θετικά συναισθήματα που με απλά λόγια κάνουν το παιδί αλλά και το καθένα μας να αισθάνεται όμορφα.

Η αληθινή αγκαλιά είναι ο προθάλαμος όπου εκκολάπτεται ο σεβασμός, η καλή επικοινωνία, οι ανθρώπινες σχέσεις.  Τα παιδιά έχουν ανάγκη αυτό το άγγιγμα, το αναζητά επίμονα το «είναι» τους. Είναι μια έντονη πινελιά που χρειάζεται το ουράνιο τόξο της ανατροφής τους.  Η αγκαλιά αποτελεί εχέγγυο για τη διαμόρφωση μιας δυνατής προσωπικότητας ενός παιδιού ενισχύοντας την αυτοεκτίμησή του και εξοστρακίζοντας το φόβο και την ανασφάλεια.  Όλα αυτά είναι δεδομένα με αποδείξεις.  Και ναι όσο και ας σας φαίνεται υπερβολικό η σημασία της αγκαλιάς έχει μελετηθεί και αποδείχτηκε ότι έχει ευεργετική επίδραση στη ψυχική αλλά και σωματική υγεία των παιδιών και των μεγάλων.

Τι λένε οι επιστημονικές έρευνες για τη σημασία της αγκαλιάς;

Μειώνει το στρες

Μια αγκαλιά βοηθά στην εξολόθρευση του στρες.  Η σωματική επαφή φαίνεται πως λειτουργεί ανασταλτικά στην έκκριση της κορτιζόλης, μιας ορμόνης που εκκρίνεται από τον οργανισμό σε συνθήκες στρες.  Δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Scientific American έδειξε ότι παιδιά που ζούσαν σε ορφανοτροφεία είχαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης από τα παιδιά που ζούσαν με τους γονείς τους και απολάμβαναν καθημερινά χάδια και αγκαλιές.  Οι ερευνητές εικάζονται ότι η έλλειψη σωματικής επαφής είναι ένας από τους λόγους που παρατηρούνται μεγαλύτερα επίπεδα της ορμόνης του στρες σε παιδιά που μεγαλώνουν σε ιδρύματα.

Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού ενάντια στην αρρώστια

Σύμφωνα με ερευνητές η αντιληπτή αγκαλιά έχει θετικές επιδράσεις στην ανοσολογική άμυνα του οργανισμού και είναι ένα δείγμα κοινωνικής υποστήριξης.  Μάλιστα προτείνουν τη ρήση «μια αγκαλιά την ημέρα διώχνει το γιατρό πιο πέρα αντί για ένα μήλο την ημέρα».

Σε περιπτώσεις κάποιας ασθένειας η αγκαλιά προς τον άρρωστο, αποτελεί τη φυσική εκδήλωση της κοινωνικής υποστήριξης, τον καθησυχάζει, έχει δράση καταπραϋντική.  Μειώνονται τα επίπεδα άγχους τα οποία καταστέλλουν την άμυνα του οργανισμού.  Ο ανθρώπινος οργανισμός ως απάντηση σε στρεσσογόνες καταστάσεις απελευθερώνει από το φλοιό των επινεφριδίων μια ορμόνη που ονομάζεται κορτιζόλη, κοινώς γνωστή ως «ορμόνη του στρες», που αποκαθιστά την ομοιόσταση του οργανισμού (δηλαδή τη σωστή λειτουργία του) ως απάντηση στο στρες.  Στη μελέτη τους διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς που είχαν την αγκαλιά των δικών τους ανθρώπων και επομένως κοινωνική υποστήριξη παρουσίαζαν λιγότερο σοβαρά συμπτώματα και ανάρρωσαν γρηγορότερα.

Σύμφωνα με έρευνες μία από τις πολλές δράσεις της κορτιζόλης είναι να καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα.  Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια αγχωτικών καταστάσεων το άγχος έχει μια ανοσολογικά κατασταλτική επίδραση στο σώμα, καθιστώντας το πιο επιρρεπές σε αρρώστιες. Το φυσικό άγγιγμα μακροπρόθεσμα αναστέλλει την παραγωγή της κορτιζόλης ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού ενάντια στην αρρώστια.

Η αγκαλιά αυξάνει την ορμόνη ωκυτοκίνη και κινητοποιεί την έκκριση ενδορφινών από τον οργανισμό

Παράλληλα η αγκαλιά βοηθά στην έκκρισης μιας ορμόνης που ονομάζεται ωκυτοκίνη και αποτελεί την ορμόνη της ευεξίας.  Το άγγιγμα μέσω ερεθισμού νευρικών απολήξεων που υπάρχουν στο δέρμα δίνει το σήμα στον εγκέφαλο για την παραγωγή της ωκυτοκίνης.  Οι ενδορφίνες και η ωκυτοκίνη όταν εκκρίνονται από τον οργανισμό μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα.

Βελτιώνει την υγεία των νεογνών που νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας

Στα νεογνά που νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας η συχνή σωματική επαφή οδηγεί σε βελτίωση των ζωτικών σημείων όπως έχει αποδειχτεί από αρκετές μελέτες.  Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς ενθαρρύνονται να έρχονται σε επαφή με τα παιδιά τους όσο συχνότερα το επιτρέπει η γενική τους κατάσταση γιατί αφενός μεν η σωματική επαφή έχει θετική επίδραση στην υγεία των παιδιών τους και αφετέρου μειώνει το άγχος των γονιών.

Γιατί λοιπόν να αγκαλιάζομαι τα παιδιά μας;

 Ο καθένας αγαπά και διψά για μια αγκαλιά.  Το αγκάλιασμα μπορεί να κάνει θαύματα σε οποιαδήποτε σχέση.   Παρακολουθήστε με προσοχή πόσο ισχυρότερος είναι ο δεσμός σας με τα παιδιά σας όταν η αγκαλιά σας συντροφεύει.  Μια αγκαλιά κάνει τη ζωή πιο εύκολη για όλους.  Λιγότερη επιθετικότητα από τα παιδιά, περισσότερη συνεργασία και υπακοή, οικοδόμηση ενός γερού συνδετικού κρίκου με τα παιδιά σας, αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς για τα παιδιά.

Δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των παιδιών για αγκαλιές.  Αγκαλιάστε τα παιδιά σας όταν είναι βρέφη, νήπια, μεγαλύτερα παιδιά, έφηβοι αλλά και παντρεμένοι ενήλικες.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το ανθρώπινο άγγιγμα αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης αφού έχει ευεργετική επίδραση στο σώμα, το μυαλό και την ψυχή.

Το άγγιγμα του γονέα είναι απαραίτητη συνιστώσα για την ανθρώπινη αύξηση και την ανάπτυξη και γενικότερα την ανατροφή ενός παιδιού.

Το αγκάλιασμα ενισχύει την αυτοεκτίμηση και επιφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας με τρόπο που καμία γλώσσα δεν μπορεί.

Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης.  Η φυσική επαφή καλλιεργεί το αίσθημα ότι μας αγαπούν, κάποιοι νοιάζονται για μας, εκτοξεύει στον αέρα άγχος και ανησυχίες και ενισχύει ανθρώπινους δεσμούς.

Συμπέρασμα; Μη βάζετε όρια στις αγκαλιές !  

Σύμφωνα με τη ψυχοθεραπεύτρια Virginia Satir «Χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 για να συντηρηθούμε και 12 για να αναπτυχθούμε»

Οθόνες, κινητά τηλέφωνα, tablets έχουν κατακλύσει τις ζωές των παιδιών μας. Στη ζωή όμως τίποτα δεν είναι βλαβερό όταν έχει τα όρια του και δεν ακουμπά την κατάχρηση και την υπερβολή. Όλα είναι μια πρόκληση… Κάθε καινούργιο που ανατέλλει έχει να προσφέρει αλλά με σωστή χρήση και κατάλληλα όρια.

Η παρακολούθηση τηλεόρασης και άλλων ηλεκτρονικών μέσων έχει συσχετιστεί με την παχυσαρκία, τις διαταραχές στον ύπνο, τη μειωμένη σχολική επίδοση, τις διαταραχές στη συμπεριφορά.  Παράλληλα όμως τα «νεόφερτα ηλεκτρονικά μέσα» έχουν να προσφέρουν γνώση, να διδάξουν καλές συμπεριφορές, να γαλουχήσουν καινούργιες εμπειρίες, να ταξιδέψουν τη σφαίρα της φαντασίας, να διευρύνουν το πνεύμα και το μυαλό με γρήγορο τρόπο, αστραπιαίο.

Το κλειδί για μια υγιή ισορροπία μεταξύ της «ψηφιακής ζωής» και της «πραγματικής ζωής» για τα παιδιά μας, είναι να κάνουν σωστές επιλογές των μέσων ενημέρωσης και να αναλώνουν χρόνο που αποδίδει γνώση, εμπειρίες και κοινωνικές δεξιότητες. Ο χρυσός κανόνας είναι να υιοθετήσουν οι οικογένειες ένα ισορροπημένο πρόγραμμα και οριοθετημένο για την παρακολούθηση ηλεκτρονικών μέσων. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής πρόσφατα έχει δημοσιεύσει κατευθυντήριες οδηγίες για να βοηθήσει τους γονείς και τις οικογένειες να επιτύχουν αυτό το στόχο. Η οικογένεια είναι η χρυσή τομή για την οικοδόμηση μιας υγιούς ζωής παράλληλης με το ρεύμα της τεχνολογίας. Αυτός είναι ο κύριος άξονας που περιστρέφονται όλες οι συστάσεις της Αμερικάνικης Εταιρείας Παιδιατρικής. Μια συνειδητοποιημένη οικογένεια, με ένα καθιερωμένο πρόγραμμα, οριοθετημένο, με στόχο την επίτευξη εποικοδομητικών εμπειριών, γνώσεων, αρχών, αξιών και συναισθημάτων μέσα από ένα ευκολότερο μέσο, τη χρήση της τεχνολογίας.

Συστάσεις Αμερικάνικης Ακαδημίας Παιδιατρικής

Γονείς, μην αισθάνεστε άβολα ή άγχος με τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων. Το μαχαίρι μπορεί να τραυματίσει μπορεί όμως να κόψει και το ψωμί. Χρησιμοποιείστε λοιπόν τα tablets, την τηλεόραση, τα smartphones αλλά με το σωστό τρόπο και τον κατάλληλο χρόνο.  Υπερβολές οδηγούν σε υπερχείλιση, δε φέρουν ισορροπία.

Θέστε χρονικά όριο για την παρακολούθηση ηλεκτρονικών μέσων. Υπερβολικός χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης έχει άμεση συσχέτιση με την καθιστική ζωή με επακόλουθο την παχυσαρκία και όλες τις συνέπειες που απορρέουν. Παράλληλα αναχαιτίζουν από το παιδί το παιχνίδι που είναι πηγή ελεύθερης έμπνευσης, δημιουργικότητας και ζωντάνιας. Για τα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών, συνιστάται η παρακολούθηση ηλεκτρονικής οθόνης 1 ώρα την ημέρα. Ενώ μέχρι σήμερα το όριο ελεύθερο οθόνης ήταν η ηλικία των δύο ετών, σύμφωνα με τις καινούργιες οδηγίες της Αμερικάνικης Ακαδημίας Παιδιατρικής τα παιδιά από 18 μηνών μπορούν να παρακολουθήσουν κάποια δραστηριότητα στην οθόνη. Η δραστηριότητα καλό θα ήταν να περιλαμβάνει προγράμματα υψηλής ποιότητας ή δραστηριότητες που από κοινού  γονείς και παιδιά μπορούν να παρακολουθούν και να συμμετέχουν μαζί. Εξαίρεση αποτελούν τα λεγόμενα “chatting video” (βίντεο διαλόγων) που καθιστούν μια υγιή μορφή επικοινωνίας.

Να έχετε τον έλεγχο των προγραμμάτων που παρακολουθεί το παιδί. Παρακολουθείστε μαζί με το παιδί σας ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικό για την ηλικία του στο χρονικό όριο που θέσατε.  Με αυτό τον τρόπο έχετε τον έλεγχο, μπορείτε να εξηγήσετε στο παιδί σας καινούργιες έννοιες, γνώσεις, εμπειρίες ζωής. Προσπαθήστε να απαντήσετε στο παιδί σας ερωτήματα που το προβληματίζουν κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης μια ιστορίας, ενός παιχνιδιού, μιας σκηνής. Διαλέξτε προγράμματα που θα γαλουχούν αξίες στο παιδί σας όπως η φιλία, ο αλτρουισμός, η αγάπη, η αλληλεγγύη, η ειρήνη. Εξηγείστε στο παιδί σας τις αρνητικές συνέπειες του πολέμου, της βίας, της επιθετικότητας, της ζήλιας, της επιβολής. Η από κοινού παρακολούθηση προγραμμάτων διευκολύνει τον έλεγχο του ωραρίου παρακολούθησης, εμπλουτίζει τις γνώσεις που απορρέουν, λύνει απορίες του παιδιού, βοηθά στην κατανόηση εννοιών και αξιών, καλλιεργεί την παλέτα των συναισθημάτων, ενισχύει το δεσμό με το παιδί σας, ενισχύει την ομαδικότητα, προσφέρει ικανοποίηση σε εσάς και το παιδί. Τα παιδιά αισθάνονται ικανοποίηση όταν οι γονείς του συμμετέχουν με αυτούς στις δραστηριότητές τους.  Η ικανοποίηση δίνει τροφή στη φαντασία, λύνει απορίες και ερωτηματικά, βελτιώνει τις σχέσεις, βοηθά στην υπακοή και την επικοινωνία.

Μη χρησιμοποιείτε την τηλεόραση τα tablets, τα κινητά τηλέφωνα (smartphones) σαν ένα καταπραϋντικό μέσο για τα παιδιά σας όταν γκρινιάζουν ή όταν είναι εκνευρισμένα. Τα ηλεκτρονικά μέσα πρέπει να πάψουν να παριστάνουν το ρόλο της «ιδανικής νταντάς». Με αυτό τον τρόπο βάζετε εμπόδιο στα παιδιά σας να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να εξωτερικεύσουν το μέσα τους και τις αληθινές τους συναισθηματικές ανάγκες. Μη βάζετε «στόπερ» στα συναισθήματα των παιδιών σας. Αφήστε τα παιδιά σας να εξωτερικεύσουν το «είναι» τους, να δώσουν σάρκα στα συναισθήματα τους, μόνο έτσι θα καλλιεργηθούν και θα αποκτήσουν γερή προσωπικότητα.

Μην επιτρέπετε στα παιδιά να βλέπουν τηλεόραση, να παίζουν στο κινητό, tablet μία ώρα πριν τον ύπνο και κατά τη διάρκεια του φαγητού. Μην αφήσετε τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο του παιδιού σας. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι ηλεκτρονικές οθόνες αναχαιτίζουν τον ποιοτικό ύπνο που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ενός παιδιού. Παράλληλα απενεργοποιείστε κάθε συσκευή την ώρα του ύπνου.

Γονείς, γίνετε εσείς το ιδανικό πρότυπο για το παιδί σας. Ακολουθήστε τους κανόνες που εσείς έχετε θέσει. Χρονικά όρια, κατάλληλα προγράμματα ποιοτικά που αντλούν γνώση και δεξιότητες, κατάλληλες στιγμές. Γίνετε ένας ιδανικός «μέντορας» για το παιδί σας για τις ηλεκτρονικές συσκευές. Εσείς έχετε το πηδάλιο στα χέρια σας για να το οδηγήσετε στα σωστά μονοπάτια. Γίνετε πιστός σύντροφος του παιδιού σας στην παρακολούθηση προγραμμάτων.

Αφήστε τα ηλεκτρονικά μέσα, τηλεόραση, tablets, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα να εισέλθουν στη ζωή των παιδιών σας σαν μια πινελιά πηγής θετικής ενέργειας.  Χαράξτε το σωστό δρόμο και δώστε περιθώριο στην τεχνολογία να εισέλθει στη ζωή του παιδιού σας με το σωστό τρόπο ώστε να εξοστρακίσει κάθε μορφή αρνητικής συμπεριφοράς, αρνητικής συνέπειας που απορρέει από τη χρήση της. Μην αφήσετε τις ηλεκτρονικές συσκευές να επισκιάσουν και να γεμίσουν όλο τον ελεύθερο χρόνο του παιδιού σας για παιχνίδι, βόλτα στη φύση, ελεύθερες δραστηριότητες, ελεύθερες δημιουργίες, ακρόαση παραμυθιού. Δώστε σε αυτές χώρο για μια δημιουργική πινελιά, ευχάριστη, εμπλουτισμένη με περιπέτεια, διδάγματα ζωής, μαθήματα καλής συμπεριφοράς, καλλιέργεια θετικών συναισθημάτων.

Διαλέξτε κατάλληλα προγράμματα για την ηλικία του παιδιού σας. Και ποια είναι αυτά; Προγράμματα που θα προσφέρουν γνώσεις, θα καλλιεργούν το πνεύμα, διδακτικά προγράμματα ζωής που θα οπλίζουν το παιδί με αξίες όπως ο αλτρουισμός, η αγάπη, η φιλία, η αλληλεγγύη, η ειρήνη. Όλα μαθαίνονται πιο εύκολα μέσα από σκηνές, συμβάντα και παραδείγματα. Το «σφουγγαρένιο» μυαλουδάκι κάθε παιδιού είναι έτοιμο να ρουφήξει κάθε εμπειρία που δέχεται. Δώστε λοιπόν την κατάλληλη «τροφή» μέσα από ένα ευκολότερο τρόπο που απορρέει από την τεχνολογία, τις οθόνες των tablets, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τηλεόρασης.

Αγαπητοί γονείς, εσείς είστε ο μέντορας του παιδιού σας. Έχετε το πηδάλιο στα χέρια σας, είστε ο μοναδικός καπετάνιος στην αφετηρία του πλοίου της ζωής του παιδιού σας. Οπλίστε λοιπόν με γνώσεις επιστημονικές το παιδί σας και ρουφήξτε κάθε ευκαιρία που έρχεται στη ζωή στα σωστά πλαίσια, με το σωστό τρόπο. Τίποτα δεν είναι τυχαίο αρκεί να χρησιμοποιείται με μέτρο και σωστή επιλογή. Αυτό λοιπόν είναι το δίδαγμά σας. Αφήστε την τεχνολογία να εισέλθει στη ζωή του παιδιού σας δίνοντας όμορφες ζωηρές πινελιές που θα οικοδομήσουν ένα δημιούργημα που θα είστε περήφανοι για αυτό. Ένα παιδί καλλιεργημένο, με παιδεία, αρχές και θετικά συναισθήματα.