Ύπνος - Προβλήματα ύπνου

10 Μαi 2023

"Το παιδί μου δεν θέλει να κοιμηθεί"

Ο μικρός Μάρκος κρατά κάποια απόσταση. Με κοιτά σκεφτικά, κάτι μεταξύ φόβου μα και κάποιου πείσματος. Με τους γονείς και προπαντός με τον πατέρα να είναι φιλικός, του μιλά και απαιτεί όλη την προσοχή που μπορεί να του προσφέρει, θυμώνει και τον σπρώχνει όταν αυτός μιλά περισσότερο απ' όσο η υπομονή του Μάρκου μπορεί να αντέξει. Και σίγουρα η υπομονή του ξύπνιου 3χρονου μικρούλη δεν είναι πολλή. Με τη μητέρα είναι πιο δύσκολα τα πράγματα, μια και ο Μάρκος ανεβαίνει στα πόδια της, της κρατά το κεφάλι για να είναι σίγουρος πως τον κοιτά, όταν αυτή μιλάει, και κλαίει όταν δεν του απαντά αμέσως, για να θυμηθεί αυτή με τη σειρά της, να του φωνάξει και αυτός να αρχίσει να χτυπιέται, για να τον πάρει η μητέρα στην αγκαλιά της αναστενάζοντας κουρασμένα.

Οι δύο γονείς είναι μορφωμένοι, ενδιαφέρονται για θέματα διαπαιδαγώγησης και προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Ο πατέρας παραπονιέται ότι το βράδυ νιώθει συχνά κουρασμένος και ότι δεν έχει αρκετό χρόνο και κέφι να ασχοληθεί με την οικογένεια. Η μητέρα, που σταμάτησε τον τελευταίο χρόνο να εργάζεται, ασχολείται πάρα πολύ με τον Μάρκο. Η οικογένεια έχει ακόμα ένα αγοράκι, μόλις ενός χρόνου, "που ο Μάρκος αγαπά πολύ".

Το πρόβλημα του Μάρκου είναι ότι τα βράδια από τότε που ήταν πολύ μικρός, ξυπνά κλαίγοντας. Τότε συμβούλεψαν τους γονείς να τον αφήσουν να κλάψει. Όμως "αυτό δεν ήταν εύκολο", όπως λέει η μητέρα μιας και το αγοράκι της ήταν "πολύ ευαίσθητος με κρυολογήματα και όταν έκλαιγε, ίδρωνε και αρρώσταινε".

Ο Μάρκος ξυπνά και σήμερα, πότε ζητώντας νερό και πότε ζητά να τον σκεπάσουν. Κάποτε λέει ότι φοβάται και συχνά ζητά από τη μητέρα να κοιμηθεί μαζί του ή αυτός πηγαίνει στο υπνοδωμάτιό τους.

Προβλήματα ύπνου στην προσχολική ηλικία

"Το μωρό μου δεν θέλει να κοιμηθεί", "το μωρό μου δεν πάει στο κρεβάτι του", "η Κατερίνα ξυπνά τα βράδια" "ο Πέτρος βλέπει κακά όνειρα΄", και άλλες πολλές εκκλήσεις γονιών για βοήθεια. Ο ύπνος είναι μια παράξενη διαδικασία. Γιατί πρέπει κάθε βράδυ να κοιμόμαστε; Και γιατί δεν μένουμε κοιμισμένοι μερικές μέρες; Και τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; Να αφήσουν την Κατερίνα να κλάψει μέχρι να κοιμηθεί ή να δώσουν στον Πέτρο περισσότερη σημασία;

Τα προβλήματα ύπνου στην προσχολική ηλικία, και με αυτά θα ασχοληθούμε, είναι πολύ διαδεδομένα. Οι γονείς είναι εκείνοι, που γνωρίζοντας το παιδί τους καλύτερα, μπορούν να αποφασίσουν πότε είναι καλό γι' αυτό να πάει για ύπνο. Πρέπει, όμως, να κοιτάξουν και τις ανάγκες της οικογένειας και να αποφασίσουν ότι θα είναι σταθεροί στη συμπεριφορά τους, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν έναν σωστό ρυθμό ύπνου. Οι ανάγκες όλων των μελών της οικογένειας πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σίγουρα δεν θα ήταν καθόλου βοηθητικό για την ανάπτυξη ενός μικρού παιδιού, αν μέσω του προβλήματος ύπνου του καθόριζε τον ρυθμό της οικογένειας και αποφάσιζε το τι θα συμβεί κάθε βράδυ. Σίγουρα δεν υπάρχει μια μόνο λύση και εσείς σαν γονείς θα αποφασίσετε τι είναι καλύτερο για το παιδί σας. Είναι πολύ σημαντικό και οι δυο γονείς να συμμετάσχουν στη λύση του προβλήματος ύπνου, οι πατέρες είναι το ίδιο βασικοί όπως οι μητέρες.

Πόσες ώρες ύπνου χρειάζεται ένα μωρό;

Οι ώρες ύπνου είναι διαφορετικές ανάλογα με την ηλικία, αλλά διαφέρουν κι από παιδί σε παιδί. Τα νεογέννητα χρειάζονται 8 με 16 ώρες ύπνο (μετρώντας σε 24 ώρες). Όσο μεγαλώνει ένα παιδί οι ώρες ύπνου λιγοστεύουν, όπως και η βαθύτητα ύπνου.

Μορφές προβλημάτων ύπνου

Τα πιο συχνά προβλήματα ύπνου στα μικρά παιδιά, είναι το ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας και η δυσκολία στο να ξανακοιμηθούν. Είναι, όμως, δυνατό να εμφανιστούν και κακά όνειρα ή βραδινές φοβίες.

Κακά όνειρα – εφιάλτες

Σίγουρο είναι ότι κακά όνειρα εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των δύο χρόνων, είναι πιο συχνά μεταξύ τριών – τεσσάρων χρόνων. Μετά από ένα κακό όνειρο, το παιδί φωνάζει και είναι αναστατωμένο, είναι εντελώς ξύπνιο και μπορεί να θυμηθεί αυτό που είδε, έστω και αν δυσκολεύεται να το περιγράψει. Δεν μπορούμε να πούμε ότι η μοναδική αιτία είναι ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα, αφού κάποια ανησυχία κατά τη διάρκεια της ημέρας ή κάποια ταινία στην τηλεόραση είναι δυνατόν κι αυτή να τα προκαλέσει. Ενθάρρυνση και καλά λόγια αρκούν για να ξανακοιμηθεί το παιδί. Κακά όνειρα εμφανίζονται συχνά στην ηλικία των ερωτήσεων "γιατί", που το παιδί αναπτύσσεται γρήγορα και το απασχολούν πολλά πράγματα από τον κόσμο γύρω του. Κάποια παιδιά, φοβούνται λόγω των κακών ονείρων και χρειάζονται ίσως, κάποιο μικρό φωτάκι, ή μια κούκλα για σιγουριά μαζί τους. Αν φυσικά, τα κακά όνειρα είναι πολύ συχνά, τότε είναι δυνατό να είναι ένα σημάδι κάποιας ψυχοσυναισθηματικής αναταραχής. Τότε θα ήταν καλό να δείτε κάποιον ειδικό.

Βραδινοί παροξυσμοί φόβου – Υπνολαλία

Το παιδί ξαφνικά φωνάζει και οι γονείς το βρίσκουν φοβισμένο, με βλέμμα αφηρημένο να μουρμουρά ακατανόητες λέξεις. Το παιδί δεν είναι ξύπνιο και συχνά είναι δύσκολο να το ξυπνήσουν οι γονείς. Αν το αφήσουμε γρήγορα, ξανακοιμάται ήσυχο. Αυτή θα ήταν και η σωστή συμπεριφορά. Συνήθως τέτοιοι παροξυσμοί συμβαίνουν όταν υπάρχει αυξημένο άγχος και υπάρχουν και κάποιες ενδείξεις, ότι σε μερικές οικογένειες εμφανίζονται πιο συχνά. Είναι πιο συχνό το φαινόμενο στα αγόρια και συνήθως σε ηλικίες μεταξύ 5 και 12 χρόνων. Τα παιδιά δεν θυμούνται την επόμενη μέρα το συμβάν.

Νυχτοβασία και νυχτερινοί τρόμοι

Μοιάζουν με τους νυχτερινούς παροξυσμούς φόβου. Είναι, όμως, δυνατό το παιδί να σηκωθεί, ακόμα και να περπατήσει και να βγει από το δωμάτιο. Το παιδί δεν είναι ξύπνιο, είναι δύσκολο να ξυπνήσει και την άλλη μέρα δε θυμάται. Είναι συχνότερο στα αγόρια, στην ηλικία των 5 με 10 χρόνων. Δεν θα ήταν φρόνιμο να δοθεί ιδιαίτερη σημασία, γιατί τότε το παιδί θα ανησυχήσει, μα και είναι δυνατό τότε να χρησιμοποιηθεί σαν τρόπος για να εστιαστεί η προσοχή των γονιών. Τρυφερότητα, ηρεμία και όχι πανικός από τους γονείς, βοηθούν.

Διάφορες συνήθειες

Τα παιδιά είναι δυνατό να αναπτύξουν πολλές συνήθειες για να ηρεμήσουν και να μπορέσουν να κοιμηθούν. Μια κούκλα, ένα ρουχαλάκι, το παίξιμο με τα μαλλιά της μητέρας. Νανούρισμα με κούνημα είναι κάτι που ηρεμεί τα παιδιά. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τα παιδιά να κουνούν μόνα το σώμα τους ή να κουνούν το κεφάλι τους ή ακόμα, πιο σπάνια, να χτυπούν το κεφάλι – νυχτερινό χτύπημα του κεφαλιού – στο κρεβάτι. Είναι πολύ δύσκολο όταν ένας τρόπος ηρεμίας γίνει συνήθεια να την αλλάξουν οι γονείς. Γι' αυτό είναι καλά να βρεθούν γρήγορα κάποιοι τρόποι που να είναι αποδεκτοί και χωρίς να εμπλέκονται σε αυτούς άλλα μέλη της οικογένειας. Υπάρχουν παιδιά που οι συνθήκες αυτές είναι έκφραση φόβου και αυξημένου άγχους, τότε θα πρέπει οι γονείς να ζητήσουν βοήθεια. Αν οι συνήθειες εμφανίζονται και κατά τη διάρκεια της ημέρας, τότε ίσως το παιδί να είναι λυπημένο ή να μη δέχεται αρκετά ερεθίσματα.

Διαταραχές της έναρξης και διατήρησης του ύπνου

Είναι τα συχνότερα προβλήματα ύπνου. Είναι προβλήματα για να πάει ένα παιδί στο κρεβάτι και να κοιμηθεί. Πολλά παιδιά πρέπει να κοιμηθούν στο σαλόνι, άλλα πρέπει να ξαπλώσει η μητέρα μαζί τους, άλλα πάλι μπαινοβγαίνουν στο δωμάτιό τους. Διαταραχές στη διατήρηση του ύπνου είναι όταν τα παιδιά, αφού έχουν κοιμηθεί, τότε ξυπνούν, κλαίνε και ζητούν προσοχή ή σημασία από τους γονείς. Υπάρχουν πολλές μορφές νυχτερινού ξυπνήματος, μερικά παιδιά το κάνουν πολλές φορές, άλλα ζητούν διάφορα πράγματα, άλλα ησυχάζουν γρήγορα και άλλα θέλουν τους γονείς να μείνουν κοντά τους. Οι περισσότερες δυσκολίες αυτού του είδους, αρχίζουν κάπως τυχαία ή από κάποια αρρώστια, ίσως όμως και από υπερπροστατευτικότητα ή φόβο των γονιών. Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις συνήθειες ύπνου των παιδιών, όπως πείνα, πόνος, αρρώστιες, όμως και οικογενειακοί λόγοι, όπως η ατμόσφαιρα στο σπίτι, παρουσία αδελφών, άγχος και άλλοι πολλοί, που είναι δυνατό να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά ύπνου των παιδιών.

Τι μπορώ να κάνω για να κοιμάται καλά το μωρό μου;

  1. Αν από την αρχή υπάρχει μια σταθερότητα, τότε κι αν ακόμα τα παιδιά παρουσιάσουν κάποιο πρόβλημα ύπνου, αυτό θα λυθεί γρήγορα.
  2. Ένας διαχωρισμός μεταξύ μέρας και νύχτας, ύπνου και ξύπνιου είναι πολύ σημαντικός.
  3. Το παιδί πρέπει να έχει δικό του χώρο για ύπνο.
  4. Θα ήταν καλό να υπάρχει μια διαδικασία ύπνου, έτσι ώστε τα παιδιά να προετοιμάζονται και να συνηθίζουν, χωρίς όμως αυτή να διαρκεί πολύ, ούτε να είναι πολύπλοκη.
  5. Δεν πρέπει οι γονείς με τον παραμικρό θόρυβο να βρίσκονται στο δωμάτιο του παιδιού τους, θα ήταν καλό να μάθουν να ξεχωρίζουν τους θορύβους και τι σημαίνει το κλάμα του παιδιού κάθε φορά.
  6. Μιας και για το παιδί είναι και οι δύο γονείς σημαντικοί, πόσο ωραίο θα ήταν πότε η μητέρα και πότε ο πατέρας να το βάζουν στο κρεβάτι.
  7. Ο ύπνος πρέπει να είναι μια ήσυχη και χαρούμενη διαδικασία, κάτω από συνθήκες άγχους είναι δύσκολο να κοιμηθεί κάποιος.
  8. Αν υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα ύπνου, τότε θα ήταν καλό οι δύο γονείς να ζητήσουν έγκαιρα βοήθεια για το παιδί τους.


Πηγή: Paidiatros.com